بررسی تطبیقی دیدگاه های مختلف در زمینه آزادی در الگوهای لیبرال دموکراسی و مردم سالاری دینی

آزادی مفهومی است که همواره مطلوب و آرزوی آدمیان بوده و هست و همه مکتب ها، ایدئولوژی ها و دیدگاه-های سیاسی مدعی دفاع از آن هستند، و یکی از اهداف بنیادینشان را تأمین آزادی می دانند؛ با توجه به اهمیت آزادی و به دلیل کستردگی دو الگوی لیبرال دموکراسی و مردم سالاری دینی؛ تعریف و مقایسه آزادی در این الگوها از اهمیت بالایی برخوردار است بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارائه تعریف دقیق از آزادی در دو الگوی لیبرال دموکراسی و مردم سالاری دینی، مقایسه این دو الگو و بیان شباهت ها و تفاوت های آن ها در زمینه آزادی؛ با روش تحقیق اسنادی-کتابخانه ای و از طریق بررسی توصیفی-تحلیلی و تطبیقی تدوین شده است. در این روش با مطالعه منابع موجود، فیش برداری، تجزیه و تحلیل داده ها و در نهایت جمع بندی اطلاعات پایان نامه به انجام رسیده است. بر اساس این بررسی دو الگوی لیبرال دموکراسی و مردم سالاری دینی هر چند در اصل حمایت از آزادی اشتراک نظر دارند اما به دلیل مبانی متفاوت؛ در تعریف، تعیین حدود و پیامدهای سیاسی- اجتماعی آزادی دارای تفاوت های اساسی می باشند. مردم سالاری دینی بر مبنای خدامحوری آزادی را به دو نوع درونی(آزادی معنوی و آزادی از هوی و هوس) و آزادی بیرونی(آزادی جسمانی و آزادی از دخالت دیگران) تقسیم می کند در حالی که لیبرال دموکراسی بر مبنای محوریت انسان ها آزادی را منع مداخله در اعمال ارادی دیگران معرفی می کند. در مردم سالاری دینی آزادی محدود به حدود الهی و اجتماعی است و در لیبرال دموکراسی تنها حدود اجتماعی مطرح و حدود آزادی عدم تزاحم با آزادی دیگران است و نیز از نظر پیامدها؛ بر اساس خدامحوری که مبنای مردم سالاری دینی است در آزادی های سیاسی- اجتماعی و دیگر آزادی ها، قوانین اسلام که راه سعادت انسان در آن مشخص شده باید رعایت گردد و بر اساس انسان محوری که مبنای لیبرال دموکراسی است؛ آزادی فردی و مراعات آزادی دیگران باید مورد توجه باشد.